21 tháng 2, 2011

KHÔNG GIAN VĂN HÓA: Mưa xuân


Nói đến mùa xuân thì không thể không nhắc đến mưa xuân. Có ai trong chúng ta, dù xa quê hương đã lâu, vẫn không thể quên được cái tiết trời của ngày ấy?!

Cả đất trời ong óng, biêng biếc, được bao trùm trong một làn sương khói lững lờ, e ấp. Ta có thể nghe ở đâu đó, trong xa thẳm, trong mỗi thân cây, gốc rạ, trong cảnh vật quen thuộc, từng tiếng động rất khẽ, rất khẽ... Trùm lên tất cả bức tranh yên ấm ấy là một làn mưa bụi mỏng li ti, giăng giăng khắp ao chuôm, đồng, bãi. Mưa không đủ làm ướt áo ai...

Năm mươi năm trước, trong một ngày sương khói như vậy, thi sĩ “chân quê” Nguyễn Bính đã ghi lại một cách tuyệt với cảnh sắc ấy trong bài “Mưa xuân” của mình. Trong toàn bài hình ảnh mưa xuân được nhắc đến 5 lần, và trong cái thanh bình yên ả của một làng quê cổ miền Bắc, mưa xuân hiện ra như một nhân vật có tâm hồn, từng lúc buồn vui, đồng cảm với người thôn nữ lần đầu yêu...

Em là con gái trong khung cửi
Dệt lụa quanh năm với mẹ già
Lòng trẻ còn như cây lụa trắng
Mẹ già chưa bán chợ làng xa.

Bữa ấy mưa xuân phơi phới bay
Hoa xoan lớp lớp rụng vơi đầy
Hội chèo làng Đặng đi ngang ngõ
Mẹ bảo: "Thôn Đoài hát tối nay".

Lòng thấy giăng tơ một mối tình
Em ngừng thoi lại giữa tay xinh
Hình như hai má em bừng đỏ
Có lẽ là em nghĩ đến anh.

Bốn bên hàng xóm đã lên đèn
Em ngửa bàn tay trước mái hiên
Mưa chấm bàn tay từng chấm lạnh
Thế nào anh ấy chả sang xem!

Em xin phép mẹ, vội vàng đi
Mẹ bảo xem về kể mẹ nghe.
Mưa bụi nên em không ướt áo
Thôn Đoài cách có một thôi đê.

Thôn Đoài vào đám hát thâu đêm
Em mải tìm anh chả thiết xem
Chắc hẳn đêm nay dường cửi lạnh
Thoi ngà nằm nhớ ngón tay em.

Chờ mãi anh sang, anh chẳng sang
Thế mà hôm nọ hát bên làng
Năm tao bảy tuyết anh hò hẹn
Để cả mùa xuân cũng nhỡ nhàng!

Mình em lầm lũi trên đường về
Có ngắn gì đâu một dải đê!
Áo mỏng che đầu, mưa nặng hạt
Lạnh lùng thêm tủi với canh khuya

Em giận hờn anh cho đến sáng
Hôm sau mẹ hỏi hát trò gì
Thưa u, họ hát… rồi em thấy
Nước mắt trào ra, em ngoảnh đi.

Bữa ấy mưa xuân đã ngại bay
Hoa xoan đã nát dưới chân giày
Hội chèo làng Đặng về ngang ngõ
Mẹ bảo: "Mùa xuân đã cạn ngày".

Anh ạ! Mùa xuân đã cạn ngày
Bao giờ em mới gặp anh đây?
Bao giờ hội Đặng đi ngang ngõ
Để mẹ em rằng: hát tối nay?
 (Nguyễn Bính)

1 comments:

Cơ hội hiếm hoi để cô thôn nữ có cớ đi gặp người yêu đã đến, thế mà…

“Chờ mãi anh sang anh chẳng sang
Làm em chực khóc giận anh nhiều
Ngày xuân hội hát rồi cũng hết
Chẳng có cớ gì mẹ cho đi”

Gái này thật là ngoan. Hì…